Gabriel Garcia Marquez
Nguoi chet troi dep nhat tran gian
Co mot vat mau xam mang ve bi hiem tu ngoai khoi dang rat vao bo. Nhung dua tre nhin thay no, luc dau tuong la mot chiec tau chien dich. Nhung sau thay no chang treo co cung chang co he thong cot buom, chung lai nghi rang do la con ca voi. Khi vat do da dau lai o bai bien, bon chung lien ua xuong nuoc, xum lai thi nhau go het rong reu, vay ca, ca xac nhung con sua bam xung quanh, chi den luc nay lu tre moi nhan ra la nguoi chet troi.
The la ca buoi chieu hom ay, chung nghich cai xac chet, het dao len lai chon xuong cat. Bong co nguoi nhin thay, keu toang len cho moi nguoi hay biet, luc ay chung moi chiu thoi. Nhung nguoi dan ong khieng cai tu thi nay ve mot ngoi nha gan nhat deu keu rang, ho chua he khieng mot nguoi chet nao nang nhu the va ho bao voi nhau rang vi ngam lau duoi bien nen nuoc da ngam toi xuong. Khi cai xac da duoc dat xuong san nha, nguoi ta nhan thay do la mot cai xac to dung chua tung co boi no choang gan het gian nha. Nhung moi nguoi lai nghi rang theo dac tinh tu nhien cua nhung tu thi chet troi bao gio no cung truong phinh ra. chi co hinh thu cua no cho phep nguoi ta nhan ra do la mot cai thay nguoi boi vi da cua no duoc bao phu boi mot lop bun mang mau xanh cua bien.
Khong can phai rua mat cho anh ta cung nhan ra anh la mot nguoi la mat. Lang nay chi co 20 noc nha la, san lung cung nhung soi cung da chang co bon hoa cung khong co cay an qua. Nhung ngoi nha nay duoc dung tren mot doi dat da heo hut laI rat hep den noi moi ban di vang, cac ba me deu lo gio thoi con minh ra bien. Lang hep den noi khong co dat de mai tang nguoi chet va buoc phai nem tu thi xuong vuc bien. nhung bien o day rat hao hiep va hien lanh doi voi con nguoi; va lai dan ong trong cai lang nay khong lay gi lam dong lam, chi can 7 chiec thuyen cung vua du cho ho. Do do, khi co cai xac chet troi nay nhung nguoi dan ong trong lang dua mat nhin nhau da biet ngay trong so ho khong thieu mot ai.

Dem do, dan ong khong di bien. Ho voi tan di cac lang lan can hoi xem o do co nguoi mat tich khong. Dan ba o lai trong nom nguoi chet troi. ho lay ba coi co that sach bun cho nguoi chet troi, roi lay chiec luoc lam bang doI moi go het rong bien bam vao toc cua anh ta. Trong luc tam goi cho nguoi chet, cac ba cac chi thay rang rong reu nay la thu chi co o bien Thai Binh Duong va ao quan cua anh ta rach buom nhu the anh ta da boi qua rung san ho. Ho con nhan ra rang nguoi chet troi nay rat kieu hanh boi anh khong mang bieu hien co don thuong thay o nhung nguoi chet troi ngoai bien, cung chang co bieu hien gi la cau cuu cua nhung nguoi chet duoi trong song. Khi tam goi cho nguoi chet troi nay,

moi nguoi bong nin tho im lang vi nhan ra anh thuoc lop nguoi hiem co khong chi anh la nguoi cao nhat, khoe nhat, dung cam nhat ma con ngay khi ngam nhin anh, ho van khong tin duoc trong cuoc doi lai co nguoi dan ong dep den the...
Khap cai lang nay khong co lay mot chiec giuong du rong de anh nam vua, cung chang co chiec ban nao chac chan du suc chiu noi suc nang cua anh. Anh khong mac vua quan ao cua dan ong lang nay du do la quan dien ngay le cua nhung nguoi dan ong cao to nhat, du do la so mi dien hang ngay cua nhung nguoi dan ong vam vo nhat. Ca nhung doi giay ngoai co dong dep nhat cung khong vua chan anh. Cai co the ngoai co va dep de do cua anh khien cac chi cac co khoai chi va the la ho lay luon vai buom may cho anh chiec quan va mot chiec ao so mi de anh di sang the gioi ben kia voi tat ca niem kieu hanh cua minh. Ngoi thanh vong tron, cac chi vua khau quan ao, vua ngam nhin anh va thot nhien nhan ra chua bao gio con gio lai gao thet nhu luc nay va bien Caribe cung chua bao gio soi dong nhu dem ay, cac chi doan rang nhung thay doi bat thuong cua thien nhien la nhung diem bao it nhieu co lien quan den nguoi chet troi nay. Ho nghi rang, neu con nguoi quy hoa ay ma song o trong cai lang nay thi nha cua anh han phai co cua rong, tran cao, san chac chan nhat, giuong nam cua anh han phai rong rai vung chac nhat va nguoi vo cua anh han phai la nguoi phu nu hanh ohuc nhat. Ho lai nghi rang anh la nguoi co manh luc den muc co the goi ten ca, ca phai nhay len khoi bien; khoi dong nuoc ngot, nuoc ngot phai chay ra ngay noi chi co da phen, trong hoa tren vach bien hoa phai no Ho tham so sanh anh voi chinh cac duc ong chong cua minh va cho rang cai dam dan ong ay khong co kha nang lam trong ca cai doi minh cai ma anh chi lam trong mot dem va tu day long minh cac chi chan ngay nhung con nguoi do, coi nhu ho la nhung sinh vat tom lom va vo vi tren mat dat nay. Bon ho cu mai me theo duoi nhung y nghi ma quai ay cho toi khi co mot cu gia nhat, ma vi la nguoi gia nhat nen cu da co the binh tam quan sat nguoi chet troi, bong tho dai noi:
-Nguoi nay co khuon mat cua Exteban.

Dung vay, phan lon chi em khi nghe noi nhin lai nguoi chet them mot lan nua da khong the khong nhan do la Exteban. Nhung cac co gai tre, von buong binh hon, van khang khang cho rang neu mac quan ao tu te cho anh, neu di giay mau vecni cho anh va neu quang cho anh rat nhieu hoa thi anh se co cai ten la Lautero. Nhung do chi la y tuong tuong trong rong thoi. Do thieu vai nen quan ao cat cho anh deu khong vua. Chiec quan da cat toI laI may vung nen anh mac chat cang. Chiec ao so mi vua cai khuy xong thi ca hang cuc dut tung, duong nhu cai suc song

tiem an trong trai tim anh da dut dut nhung chiec cuc ay. Sau nua dem, tieng gio hu ngay mot yeu dan va bien Caribe cung ngay mot lang hon. Trai lai can phong nay bong tro nen on ao hon boi vi khong con nghi ngo gi nua nguoi chet troi nay chinh la Exteban. Nhung chi da mac quan ao cho anh, nhung chi da cat mong tay cho anh, nhung chi da chai dau cho anh, khong the ghim long minh duoc nua khi buoc phai dat anh xuong san nha. Ngay luc nay, chi em moi hieu rang voi tam than ngoai co ay, anh da phai chiu bao noi bat hanh, bat hanh ngay cho den khi da chet.
Nguoi ta buoc anh phai di cua ben khien anh va phai bac cua den buou dau, buoc anh phai dung suot buoi khong biet lam gi voi doi ban tay trang hong mem mai khi ba chu nha tim cai ghe dau chac chan moi anh ngoi ma long thap thom so ghe gay: Eteban oi! Hay ngoi xuong di! Lam on ngoi xuong nao~ , con anh, lung tua vao tuong, mat may hon ho: Ba oi! Cu de mac chau, cu de chau dung the nay cung duoc ma~ , van tua lung vao tuong tren doi chan do hon va cai lung da chai ra do phai lap di lap lai mot dong tac duy nhat trong tat ca cac buoi tham vieng hang xom, ba oi! Ba dung ngai, cu de mac chau dung the nay cung duoc~ ; ma hinh nhu anh lam the cot de khoi mang tieng to xac ngoi gay ghe nha nguoi ta va hau nhu chang bao gio anh de y toi dieu ma co nhung nguoi khi dung truoc mat anh thi moi moc tha thiet: Dung di voi Exteban nhe! Hay doi mot luc cho toi khi nao ca phe nong da~, nhung khi anh vua di khoi thi lai lam bam: the la da cut di roi cai thang ngo ngan to xac, sao ma tot the, cai thang to dau de thuong~. Cac ba nghi toi dieu do truoc luc troi gan sang Sau do it lau, khi lay khan che mat cho anh, cac ba cac chi thay anh da vinh vien chet roi, nom anh yeu ot y het cac duc ong chong cua minh va ho da khoc anh bang nhung dong nuot mat chay tu trai tim minh. Chinh co gai tre nhat da khoc oa len truoc tien. Nhung nguoi dan ba khac, do am uc mai roi, duoc the cung oa len khoc theo, luc dau con la nhung tieng tho dai nao nuot sau do la nhung tieng than khoc, boi cai nguoi chet troi ay doi voi ho ngay cang hien nhien la Exteban. Ho khoc anh mai toi muc anh tro thanh nguoi co don nhat the gian, tro thanh con nguoi hien lanh nhat, con nguoi tan tuy nhat, Exteban dang thuong! Ho cu khoc rung ruc nhu vay cho toi khi nhung nguoi dan ong tro ve noi rang: Nguoi chet troi nay khong phai la nguoi cua cac lang lan can. The la cac ba, cac chi, cac co cam thay mot niem vui lang lang giua hai hang nuoc mat:
-Lay chua! - bon ho noi - Dich thi la nguoi cua chung ta roi.

Nhung nguoi dan ong tin rang do chang qua chi la noi so thoang qua cua bon dan ba ma thoi.